İskelet Sisteminin Görevleri Nelerdir?

Eklemlerle ve bağlarla birbirine birleştirilmiş kemiklerin oluşturduğu yapıya iskelet sistemi denildiğini biliyoruz. Peki ama bu sistem olmadan insanların sadece bir et yığınından ibaret olacağını hiç düşündünüz mü? Aslında, iskelet sistemi o kadar önemlidir ki hareket etmekten yaşamsal organları korumaya, kan hücreleri üretiminden çeşitli mineralleri depolamaya kadar pek çok hayati görevi vardır.

Her nesnenin, o nesneye gerçek şeklini sağlayan bir iç yapısı vardır. Örneğin, binalar kolon ve kirişlerin birbirleri arasındaki boşluklar doldurulmak (duvar örmek) suretiyle inşa edilir. Binaların iskelet sistemi diyebileceğimiz, beton ve demirden oluşan bu güçlü uzantılar, yapının ayakta durmasını sağlar. Kolon ve kirişlerin olmadığını düşünürsek veya zayıf olduğunu varsayarsak küçük sarsıntılarda bile (örneğin depremler) binaların yıkılarak enkaza dönüşeceğini söyleyebiliriz. Benzer şekilde insan iskeleti de insan vücudunun iç çerçevesidir. Eğer bu çerçeve olmasaydı, organ, kas ve deriden oluşan bir yığın haline gelirdik.

İskelet Sistemi Nedir?

İnsan iskelet sistemi veya kısaca iskelet, eklemlerle birbirine bağlanan kemiklerin oluşturduğu bir yapıdır. Vücuda destek, koruma ve şekil sağlamaya yardımcı olan ve böylece hareketi kolaylaştıran çerçevedir. Her kemik birden fazla hücre, mineral ve protein liflerinden oluşur.

İskelet sistemi olmadan ayakta durmak, oturmak veya yürümek gibi günlük aktivitelerimizi gerçekleştiremezdik. Ayrıca, vücudumuzun yumuşak dokularını ve iç kısımlarını koruyan bir ”kalkanımız” olmazdı. Örneğin, kafatası çok yumuşak olan beyni örter ve korur, kaburgalar ise akciğerleri ve kalbi korur. Kafatasının olmadığını ve başınızı yanlışlıkla bir yere çarptığınızı düşünün. Evet, sonuç gerçekten korkunç olurdu.

Ek olarak, yeni doğmuş bir bebeğin yaklaşık 270 kemiği olduğunu ve bir yetişkinin iskelet sisteminde biz büyüdükçe kaynaşan 206 kemiğin olduğunu bilmek isteyebilirsiniz.

İskelet Sistemi Görevleri

İskelet sisteminin kemiklerden (ayrıca eklemlerden ve bağlardan) oluştuğu doğru. Ancak, bu yapıyı yalnızca bir ”kemik yığını” olarak düşünerek basite indirgemek büyük bir haksızlık olur. Zira, iskelet sistemi aşağıda sayılan birçok hayati görevden sorumludur. Eğer bu görevleri yerine getirecek bir yapımız (iskelet sistemimiz) olmasaydı yaşamamız mümkün olmazdı.

Hareket etmemizi sağlar

İskelet sistemi, ayakta durmamızı, yürümemizi, koşmamızı, oturmamızı, çömelmemizi ve hatta parmağımızı kıpırdatmamızı sağlayan önemli bir yapıdır. Tüm bunları vücut ağırlığını destekleyerek yapar. Bununla birlikte, eklemler, bağ dokuları ve kaslar, vücut parçalarını hareket ettirmek için takım halinde birlikte çalışır.

Kan hücrelerimizi üretir

Kemiklerin dış kısmı serttir ancak içinde süngerimsi ve yumuşak olan bir bağ dokusu vardır. Evet, buna ilik diyoruz. Çoğu kemiğin içini dolduran benzersiz bağ dokusuna kemik iliği denir. Kemik iliğinde kırmızı ve beyaz kan hücreleri üretilir.

Organlarımızı korur ve destekler

İskelet sistemi hayati organlarımızı destekler ve adeta bir koruma kalkanı olarak çalışır. Örneğin, kaburgalarımız akciğerlerimizi ve kalbimizi korur. Omurgamızın (vertebral kolon) kemikleri omuriliğimizi ve kafatasımızın kemikleri beynimizi korur.

Minerallerin depolanmasını sağlar

Kemik dokusunun metabolik düzeyde sorumlu olduğu önemli bir görevi vardır: Mineral depolama. Vücudun işleyişi için önemli olan bir dizi mineral, özellikle kalsiyum, fosfor ve D vitamini için bir rezervuar görevi görür. Kemik dokusuna dahil edilen bu mineraller, fizyolojik süreçleri desteklemek ve gerekli seviyeleri korumak için kan dolaşımına geri salınabilir. Örneğin kalsiyum, kas kasılmaları için gereklidir ve sinir uyarılarının iletilmesinde rol oynar.

İskelet Sistemi Kaç Bölümden Oluşur?

İskelet sistemi iki bölümden oluşur. Bunlar, eksenel iskelet (kafatası, omurga ve göğüs kafesini içerir) ve apendiküler iskelettir (aksiyel iskelete bağlı pelvis kuşak kemiklerini içeren uzantıları ve kuşakları içerir). Şimdi bu bölümlere biraz daha detaylı değinelim.

Eksenel iskelet sistemi

Eksenel iskelet sistemi vücudun orta hat ekseni boyunca uzanan 80 kemikten oluşur ve yukarıda değindiğimiz gibi kafatası, omurga, sternum, kulak kemikçikleri, hyoid ve kaburgalar gibi bölgeleri içerir.

Apendiküler iskelet sistemi

Apendiküler iskelet sistemi uzantıları destekleyen 186 kemikten oluşur. Omuz bölgesi, kollar-ön kollar, eller, pelvis, uyluklar-bacaklar ve ayaklar-ayak bilekleri olmak üzere 6 bölümden oluşan kemiklere sahiptir.

İskelet Sistemini Sağlıklı Tutmak İçin Neler Yapılabilir?

• Kemikleri güçlü tutmak için kalsiyum ve D vitamini yönünden zengin yiyecekleri ( örneğin süt, yoğurt, badem) tüketin.
• Dokuların sağlıklı kalmasına yardımcı olmak için bol su içmeyi ihmal etmeyin.
• Kemikleri ve eklemleri güçlendirmek için düzenli olarak egzersiz yapın.
• Kemiklere ve kıkırdaklara aşırı baskı yapabileceğinden sağlıklı kilonuzu koruyun.
• Futbol ve uzak doğu sporları gibi temas halinde olabileceğiniz sporları yaparken koruyucu ekipmanlar kullanın.
• Merdivenlerde ve özellikle kaygan buz zeminin olabildiği kış aylarında düşmemek için dikkatli olun.