Uykuya Dalarken Sıçrama Neden Olur?

Yaygın olarak görülen uykuda sıçrama, uyku başlangıcı esnasında oluşan hipnik sarsıntılar olarak bilinmektedir. Uykuya dalarken kaslarda kısa süreli ve güçlü bir irkilme oluşması durumudur. Tıp dilinde “hipnik seğirme” olarak adlandırılan bu durum, uykuya dalmak üzereyken ani bir vücut sarsıntısıyla kişinin uyanmasına neden olabilmektedir…

Uyanıklık ve uyku arasındaki geçiş sürecinde oluşan, genellikle kol, bacak ve ayak gibi bölgelerinde görülen bu istemsiz irkilmeler, korkunca veya ürkünce yaşanabilen sıçramayla benzerlikler taşımaktadır. Uykunun ilerleyen evrelerinde de oluşabilir ancak bunlar kişiyi uykudan uyandırmaz.

Hıçkırık benzeri istemsiz bir kas irkilmesi olan uykuda sıçrama, bir uyku bozukluğu ya da ciddi bir durum değildir. Herhangi bir komplikasyona veya yan etkiye neden olmaz. Bu istemsiz kas irkilmesinin önüne geçmek için bazı adımlar atabilirsiniz.

Hipnik Seğirmenin Belirtileri

Bireyler, tam uykuya dalarken ortaya çıkan bu sıçramaların bir hastalık belirtisi olmadığını bilmelidir. Çok yaygın olarak görülür ve doğal bir tepkimedir. Hipnik jerk kasılmaları, yapılan araştırmalara tüm insanların yüzde 70’inde görülebilmektedir. Bu durumun belirtileri, vücuttaki bir problemi işaret etmezler.

Hipnik seğirme durumunda görülen belirtiler:

• Terleme
• Hızlı nefes alma
• Kalp atışının hızlanması
• Yüksekten düşme hissi
• Kas veya vücudun bazı yerlerinde sarsıntı

Uykuya Dalarken Sıçrama veya İrkilme Nedenleri

Uykuya dalarken görülen sarsıntıların neden oluştuğu tam olarak bilinmemektedir. Sağlıklı bireylerde de herhangi bir neden olmadan yaşanabilmektedir. Hipnik seğirme ile ilgili araştırmalar sınırlıdır ancak bazı mantıklı teorileri bulunmaktadır. Bu durumun olası nedenleri şunlardır:

Stres ve Kaygı

Kişide endişe oluşturan stres ve kaygı gibi durumlar, uykuya dalarken beyinde bir etki bırakarak kasların rahatlamasına mani olur. Beyinden gelen uyarı sinyalleri, rahatlamaya çalışan kasları etkileyerek kişinin uykuda irkilmesine neden olabilir.

Kafein ve Nikotin Tüketimi

Bu ürünlerde bulunan bazı maddeler, vücudun uykuda kalma ve uykuya dalma yeteneklerini etkileyebilir. Zamanla kafein ve nikotin tüketiminden etkilenen beyin, derin uykuya ulaşmakta zorlanabilir. Bunların sonucunda da söz konusu kasılmalar daha sık görülmeye başlar.

Yatmadan Önce Yapılan Egzersizler

Günlük ve düzenli olarak yapılan fiziksel aktivitelerin faydaları tartışılamaz. Ancak yatmaya yakınken yapılan egzersizler, kişinin uykuya dalma deneyimini olumsuz yönde etkileyebilir. Beyin ve kasların çalışma hızı, uykudan hemen önce yapılan egzersiz nedeniyle yeterince yavaşlayamayabilir.

Uyku Bozuklukları

Düzensiz uyku ve uyku eksikliği gibi nedenler, bireylerin ertesi günü yorgun ve bitkin geçirmelerine sebep olur. Bütün bunlar, fiziksel ve zihinsel sağlığı etkileyerek hipnik seğirme ataklarını tetikleyebilir.

Hipnik Seğirme Tedavi Gerektirir mi?

Uykuda sıçrama, tedavi gerektiren bir rahatsızlık değildir. Herkesin alabileceği bazı önlemler ve yaşam tarzı değişiklikleri, kişide hipnik seğirme oluşmasının önüne geçebilir. Aşağıda sıralanan adımların düzenli olarak uygulanması, uykuya dalmanızı kolaylaştırarak uyku esnasında bu tür problemlerle karşılaşmanızı önemli oranda engelleyecektir.

Aşırı Kafein Tüketmekten Kaçının

Sabahları tüketilen bir fincan kahvenin uyku için bir zararı yoktur. Ancak öğleden sonra içilmesiyle uyku bozuklukları baş gösterir. Özellikle öğleden sonra ve akşamları vücuda giren kafein, uykuya dalmanızı zorlaştırabilir. Bu nedenle kafein tüketimini sınırlandırmaya çalışın.

Nefes Egzersizleri Yapın

Uyumadan önce yatağınızdayken 10 defa derin nefes alın, 5 defa tutun ve 10 kez yavaşça nefes verin. Bu nefes egzersizleri beyninizi ve kalp atış hızınızı yavaşlatarak kas irkilmelerini önleyecektir. Daha etkili olması için bu egzersizi birkaç kez tekrar edebilirsiniz.

Uyku Öncesi Teknolojiyle Bağlantıyı Kesin

Yatmadan en az 30 dakika önce cep telefonu, tablet ve bilgisayar gibi teknolojik aletlerle olan bağlantınızı keserek ışıkları kapatın. Bunları yapmanız beyninizi rahatlatır ve uyku evresine daha kolay geçmenize katkı sağlar.

Egzersizlerinizi Öğleden Önce Yapın

Daha kaliteli ve deliksiz bir uyku için egzersiz seanslarınızı öğleden önceye alın. Akşamları mutlaka bir aktivite yapmak istiyorsanız, o saatlerde sadece düşük enerji gerektiren ve beyni rahatlatan yoga veya pilates gibi aktiviteleri tercih edebilirsiniz.

Hipnik Seğirme Hakkında Diğer Bilinmesi Gerekenler

Bu durumu çok sık yaşıyor ve sizde endişeye neden oluyorsa, bir doktorla konuşarak deneyimleriniz ve endişeleriniz hakkında bilgi verebilirsiniz. Doktorunuz, gerekli değerlendirmelerin ardından bu uyku probleminin uyumanızı engellediğine kanaat getirirse, uykunuzun daha düzenli hale gelmesi için kas gevşetici ilaçlar veya uyku ilaçları reçete edebilir.

Aynı zamanda hipnik seğirmenin bir hastalık olmadığının da bilinmesi önemlidir. Nadir görülen veya ciddi bir durum değildir. Birçok insan, yukarıda birçok örnekle tanımlanan çeşitli nedenlerden dolayı uykuya dalarken bunu yaşarlar.

Günlük rutinlerinizde yapacağınız birkaç değişiklik, sizi uykuya daha iyi hazırlayabilir. Yatmadan önce kendinizi yormamaya çalışın ve dinlenmek için zaman ayırın. Bu, uykuya dalarken yaşanan hipnik seğirmelerin azalmasına ya da zamanla tamamen ortadan kalkmasına yardımcı olacaktır.